به گزارش پايگاه خبري پيرغار به نقل از مشرق: زيردريايي ها سالهاست که به عنوان يکي از سلاح هاي اصلي در نبردهاي دريايي به ايفاء نقش مشغول هستند.از زيردريايي هاي کوچک مخصوص حمل نيروهاي ويژه تا زيردريايي چند هزار تني اتمي همگي داراي خدمه اي هستند که وظيفه هدايت و ناوبري شناور را بر عهده دارند.

مشخص است که اين افراد به تمرين و مهارت بالايي براي هدايت زيردريايي خود احتياج دارند. زيرا که يک نکته مشخص است و آن هم اين که "در زير دريا اولين اشتباه آخرين اشتباه است." هر کدام از مانورهاي زيردريايي به مانند قوس به سمت پايين و يا صعود به سطح آب و يا عمق مخصوص پريسکوپ و يا انجام مانورهايي براي فرار از دست اژدرهاي دشمن به مهارت خاصي نياز دارد که براي رسيدن به آن به ساعتها تمرين نياز است.

همان گونه که مشخص است براي آموزش دادن اين خدمه شما بايستي آنها را در شرايطي مانند درون يک زيردريايي قرار بدهيد تا اين افراد بتوانند با شرايط موجود آشنا شده و در زمان عمليات هاي واقعي از عهده وظايف محوله بربيايند. يک روش براي آموزش خدمه زيرسطحي ها در زمان گذشته اين بوده است که اين افراد در زيردريايي هاي کوچکتر و ساده تر در کنار ملوانان و افسران با تجربه تر به دريا رفته و به تمرين تاکتيکهاي مورد نظر مي پرداختند. با توجه به طبيعت ناآرام دريا و همچنين هزينه هاي بالاي اين مسئله نيروهاي دريايي در سرتاسر دنيا به اين فکر افتادند که به دنبال ساخت شبيه سازهاي زيردريايي بروند.

در جهان امروز کشورهاي زيادي از شبيه سازهاي دريايي استفاده مي کنند اما به دليل بالا بودن هزينه ها و همچنين تکنولوژي پيشرفته به کار رفته در اين سامانه ها کشورهاي محدودي به اين تکنولوژي دسترسي دارند.

در حال حاضر تعداد کشورهاي هاي صاحب اين فناوري به زحمت به تعداد کمتر از انگشتان دو دست مي رسد. در کل کشورهاي معدودي در جان هستند که توانايي ساخت زيردريايي و سيستم هاي مرتبط را دارند که عبارت اند از آمريکا، روسيه، فرانسه، آلمان، چين و انگلستان.

البته کشوري مانند آلمان تنها در حوزه زيردريايي هاي ديزل الکتريک فعاليت داشته و به حوزه زيرسطحي هاي اتمي وارد نشده اند. جمهوري اسلامي ايران نيز ديگر کشور اين ليست است که البته در حال حاضر در ساخت زيردريايي هاي سبک مثل کلاس "غدير" به خودکفايي رسيده است.

تعدادي از شرکتهايي که امروزه به عنوان پيشرو در اين بخش شناخته مي شوند عبارت اند از: L-3 از آمريکا، BAE شرکت دفاعي مشترک اروپايي که انگلستان سهام دار عمده آن است، Rheinmetall از آلمان،  Saab systemsاز سوئد و تالاس فرانسوي از جمله بازيگران اصلي  اين حوزه هستند. روسيه و چين نيز در اين حوزه به اندازه نياز بومي خود حضور دارند اما پيمانکاران اصلي آنها شرکتهاي دولتي هستند که آنچنان شناخته شده نيستند. در حقيقت بازار شبيه سازهاي نظامي در حال حاضر در انحصار کمپاني هاي غربي قرار دارد.

در واقع جمهوري اسلامي ايران با بومي سازي بحث شبيه سازهاي زير سطحي گام بزرگي را درعرصه خودکفايي دفاعي برداشته است و توانسته است به عنوان هفتمين کشور داراي اين فناوري در جهان شناخته شود. البته در اين حوزه شرکتهاي ديگري نيز از کشورهاي ديگر حضور دارند، اما عمده آنها در تهيه نرم افزار و يا سخت افزارهاي مورد نياز خود به کمپاني هاي نام برده شده در بالا نيازمند هستند.

نبايد از اين مهم غفلت کرد که تمامي کشورهاي بالا مي توانند به راحتي نيازهاي سخت افزاري و نرم افزاري خود را از تمامي دنيا تامين کنند اما نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران امکان خريد حتي يک پيچ را به راحتي از خارج کشور نداشته و متکي به توانمندي هاي داخلي خود هستند.

در کشور ما سابقه زيرسطحي آنچنان طولاني نبوده و تاريخچه آن به اوايل دهه 1370 شمسي بازمي گردد. در اوايل دهه 70 شمسي ايران 3 فروند زيردريايي کلاس "کيلو" را از کشور روسيه خريداري و به ايران وارد کرد. در ادامه اين روند و با توجه به بحث تحريم هاي تسليحاتي بر عليه کشور، متخصصان داخلي به طراحي و ساخت زيردريايي هاي سبک " غدير " اقدام کردند.

اين زيردريايي ها به صورت اختصاصي براي محيط خاص خليج فارس و تنگه هرمز طراحي شده است. خليج فارس يکي از پهنه هاي آبي کم عمق در جهان به حساب مي آيد که عمليات زيرسطحي ها در آن بسيار مشکل است. امروزه ناوگان زيردريايي هاي غدير ايران در حال افزايش بوده و بنا به آمار نزديک به 20 فروند از اين زيردريايي ها به خدمت نيروي دريايي ارتش ايران در آمده است.

اين تعداد از زيردريايي به همراه احتمال افزايش تعداد آنها در آينده نزديک خود به خود بحث آموزش و آماده سازي خدمه را به عنوان يک اولويت بسيار مهم مطرح مي کند.

يکي از اين دستاوردهاي مهم نيروي دريايي ارتش طي سالهاي اخير، شبيه ساز زيرديايي "غدير" بوده است. در اين شبيه ساز که به صورت 100 درصد به به مانند فضاي داخلي يک زيردريايي کلاس غدير طراحي شده است خدمه مي توانند با کليه سامانه هاي موجود در زيردريايي آشنا شده و به تمرين شرايط گوناگون بپردازند.

از جمله مختصات قابل اشاره اين سامانه مواردي همچون وجود پنل هاي کنترلي مخصوص استاد و دانشجو اشاره کرد. در اين جا بايد به اين نکته مهم اشاره کرد که حوادث مختلفي ممکن است در طول يک ماموريت زيردريايي حتي در زمان صلح روي دهد.

شبيه ساز زيردريايي غدير

برخوردهاي ناگهاني با عوارض موجود در دريا، ايجاد اختلال در سيستم ها، آتش سوزي و يا نفوذ آب در داخل زيردريايي از جمله سناريوهاي قابل فرضي است که ممکن است در يک زيردريايي رخ دهد. در اين سامانه بومي امکان مواجه شدن با تمامي اين شرايط و تمرين براي مقابله با آن وجود دارد.

از ديگر توانايي هاي موجود در اين سامانه بحث ايجاد شرايط حرکتي و رفتاري زيردريايي در زير آب است. در توضيح اين مسئله بايد گفت که زيردريايي به عنوان وسيله اي که به عمق دريا نفوذ مي کند با فشار و جريانهاي مختلف آبي در زير سطح دريا رو به رو مي شود. در اين شرايط زيردريايي حرکات و رفتارهاي خاصي را از خود نشان مي دهد که لازم است خدمه خود را با آنها تطبيق بدهند.

در تمرين هاي اوليه به احتمال زياد خدمه تازه کار با مشکلاتي همچون تهوع و يا دريازدگي و حتي وحشت از محيط بسته رو به رو مي شوند که با تمرين در اين شبيه ساز مي توان اين مشکلات را حل کرد. فراموش نکنيد که در صورتي که اين مشکلات در صورت بروز در دريا مي تواند بسيار خطرناک بوده و به مرگ پرسنل و يا حتي غرق شناور منجر شوند.

اما با استفاده از شبيه سازهاي موجود مي توان خدمه را به طور کامل از نظر جسمي، روحي و فني براي عمليات در زير سطح آماده کرد. بنا بر اعلام امير دريادار سياري فرمانده نيروي دريايي ارتش قرار است که در روز 8 آذر امسال به صورت رسمي از اين سامانه شبيه ساز پرده برداري شده و به نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران تحويل شود.

* برخي ويژگي هاي مهم شبيه ساز زيردريايي غدير

يک مقام مسئول در نيروهاي مسلح کشورمان در گفتگو با خبرنگار گروه دفاع و امنيت مشرق، رسيدن به اين نقطه و عملياتي شدن شبيه سازي با اين کيفيت را ثمره همکاري دانشگاههاي مهم کشور، نيروي دريايي ارتش و متخصصان شرکت ايزايران عنوان و اضافه کرد: اين شبيه ساز زيردريايي داراي 13 سناريوي مختلف آموزشي و 20 سناريوي کنترل صدمات است که تعريف و پياده سازي اين سناريوها، نشانگر اشراف کامل متخصصان ايراني بر عملکرد و طراحي و ساخت يک زيردريايي است.

به گفته وي، ارزيابي کارآموزان و صدور کارنامه براي آنها يکي ديگر از اقدامات مهم اين شبيه ساز بومي است که نقش آموزشي آنرا کامل مي کند و براي ارزيابي دقيق کارآموزان، اين شبيه ساز داراي کنسول استاد با 4 صفحه نمايش در خارج از کابين با امکان نظارت بر داخل آن است.

بر اساس اطلاعات اين مقام مسئول، شبيه سازي کليه تابلوها، پنل ها، شيرها، گيج ها، تجهيزات ناوبري به صورت آنالوگ و گرافيکي و در مجموع شبيه سازي کليه رفتارهاي حرکتي زيرسطحي به خوبي توسط کارشناسان ارتش جمهوري اسلامي ايران انجام شده و نمره قبولي را از بازرسان نهادهاي ذي ربط دفاعي گرفته است.

وي يادآور شد: اين شبيه ساز ايراني داراي سيستم حرکتي سه درجه آزادي از نوع الکتريکي با قابليت ايجاد چرخش 28 درجه است که کارب با حضور در داخل آن با حالتي کاملا مشابه زيردريايي هاي واقعي مواجه مي شود و ضمن کاهش بسيار زياد هزينه ها، آموزش نسل جديد رزمندگان ايراني براي صيانت از مرزهاي آبي کشور سرعت عمل بيشتري به خود مي گيرد.

شايد تيتر اين گزارش از نگاه برخي خوانندگان و کاربران غلو آميز به نظر برسد اما وقتي نظر تحليلگران و گزارش رسانه هاي غربي درباره اهميت زيردريايي هاي غدير در حفاظت از مرزها و منافع ايران و جلوگيري از هرگونه تعدي به مرزهاي کشورمان را مرور کنيم متوجه خواهيم شد که نقش اين زيرسطحي ها از بسياري دستاوردهاي استراتژيک نظامي کشور کمتر نيست و کشورهاي دارنده اين فناوري حاضر بودند هر هزينه اي کنند تا نيروهاي مسلح ايران به اين فناوري دست نيابند.